Les A06: Inspiratie
Inhoud
Inspiratie door een gedicht
Inspiratie door een melodie
Ave Maria’s; Erlkonig; Forellen
Beethoven 5Speellijst Spotify
Een les met veel fragmenten. Er zijn veel onderwerpen die inspireren, zoals de liefde, de dood of God, maar ook componisten die andere componisten imiteren of kopiëren (covers).
Ave Maria
Het valt niet te ontkennen maar godsdienst heeft tallozen geïnspireerd (ook gedwongen) tot het maken muziek. Pasen en Kerst zijn voor de westerlingen belangrijke inspiratiebronnen geweest.
Zo ook de Heilige Maagd Maria. Ze is is in alle toonaarden bezongen.
Ave Maria van Bach is eigenlijk Prelude nr 1 uit het Wohltemperierter Klavier Book 1. Een oefenstukje voor Bach's vrouw Anna Magdalena.
Toelichting op WTI en II: Het is een set van 24 preludes en fuga’s in 12 toonsoorten in grote en kleine terts (mineur/majeur). Dus: C-groot, C-klein, Cis-groot, Cis-klein, D-groot, D-klein etc. In Boek 2: WTII gebeurt hetzelfde. Het is moeilijker.
Het zijn eigenlijk een groot oefenboeken, waarin Bach zijn kunsten laat zien. Speel je een toetsinstrument, dat moet je het “kennen, kunnen”. Voor velen een bron van inspiratie en vooral oefening. De eerste is gelijk de bekendste!!
Gounod zag er wel wat in en maakte er een melodie bij: Het Ave Maria gezongen door Eva Bradman, en uitgevoerd door Andre Rieu of Beyoncé (klinkt wel wat anders maar....)De tekst (Latijn), zoals in de kerk gezongen:
Ave maria Gratia plena Dominus tecum Benedicta tu in mulieribus
Et benedictus fructos ventri tui jesus
Santa maria...
Santa maria...
Maria Ora pro nobis Nobis pecatoribus Nunc et in ora, In ora mortis nostrae
(santa maria, santa maria)
Maria Ora pro nobis Nobis pecatoribus Nunc et in ora, In ora mortis nostrae
Amen Amen...
Vertaald:
Wees gegroet Maria, vol van genade. De Heer is met U.
Gij zijt de gezegende onder de vrouwen. En gezegend is Jezus,
de Vrucht van Uw schoot. Heilige Maria, Moeder van God,
bid voor ons, zondaars, nu en in het uur van onze dood. Amen.
Het Ave Maria van Schubert
Iedere keer die doorgaande gebroken akkoorden begeleiding.
Ook dit stuk is ook veel gecovered, zeg maar.
François Salque en Claire-Marie Le Guay
Een stuk wat er wat op lijkt is van Liszt: NIET hetzelfde, maar wel de manier van doen, dat wil zeggen gebroken begeleiding met een sterke melodielijn: Consolation (troost door Philip Thomson).
Erlkonig van Goethe
Is een zogenaamde Ballade: Verhalend lied, dat door velen is getoonzet! De inspiratie is hier de dood.
Hier gaat het over een jongetje dat op het paard met zijn vader de dood probeert te ontvluchten. En dat lukt natuurlijk niet.
Diverse componisten hebben het getoonzet, maar Schubert (1797-1828) is toch wel de mooiste van allemaal: met Fischer Diskau en GERALD MOORE
We hebben hier een lied met een solist, maar verschillende rollen:
De verteller; Het kind die de Elfenkoning al ziet; De vader die het allemaal wel vindt meevallen; De Erlkoning zelf. Het loopt allemaal slecht af…..
Krankzinnige begeleiding waarvan het vuur afspat met Snelle triolen
Wer reitet so spät durch Nacht und Wind?
Es ist der Vater mit seinem Kind
Er hat den Knaben wohl in dem Arm
Er fasst ihn sicher, er hält ihn warm
Mein Sohn, was birgst du so bang dein Gesicht?
— Siehst Vater, du den Erlkönig nicht?
— Den Erlenkönig mit Kron' und Schweif?
Mein Sohn, es ist ein Nebelstreif
Es ist der Vater mit seinem Kind
Er hat den Knaben wohl in dem Arm
Er fasst ihn sicher, er hält ihn warm
Mein Sohn, was birgst du so bang dein Gesicht?
— Siehst Vater, du den Erlkönig nicht?
— Den Erlenkönig mit Kron' und Schweif?
Mein Sohn, es ist ein Nebelstreif
— "Du liebes Kind, komm, geh mit mir!
— Gar schöne Spiele spiel' ich mit dir
— Manch bunte Blumen sind an dem Strand
— Meine Mutter hat manch gülden Gewand.“
— Gar schöne Spiele spiel' ich mit dir
— Manch bunte Blumen sind an dem Strand
— Meine Mutter hat manch gülden Gewand.“
Mein Vater, mein Vater, und hörest du nicht
Was Erlenkönig mir leise verspricht?
— Sei ruhig, bleibe ruhig, mein Kind;
— In dürren Blättern säuselt der Wind
Was Erlenkönig mir leise verspricht?
— Sei ruhig, bleibe ruhig, mein Kind;
— In dürren Blättern säuselt der Wind
"Willst, feiner Knabe, du mit mir gehn?
Meine Töchter sollen dich warten schön;
Meine Töchter führen den nächtlichen Reihn
Und wiegen und tanzen und singen dich ein."
— Mein Vater, mein Vater, und siehst du nicht dort
— Erlkönigs Töchter am düstern Ort? —
Mein Sohn, mein Sohn, ich seh es genau:
Es scheinen die alten Weiden so grau
— "Ich liebe dich, mich reizt deine schöne Gestalt;
— Und bist du nicht willig, so brauch' ich Gewalt."
Mein Vater, mein Vater, jetzt fasst er mich an!
Erlkönig hat mir ein Leids getan! —
Dem Vater grauset's, er reitet geschwind
Er hält in den Armen das ächzende Kind
Erreicht den Hof mit Mühe und Not
In seinen Armen das Kind war tot
Meine Töchter sollen dich warten schön;
Meine Töchter führen den nächtlichen Reihn
Und wiegen und tanzen und singen dich ein."
— Mein Vater, mein Vater, und siehst du nicht dort
— Erlkönigs Töchter am düstern Ort? —
Mein Sohn, mein Sohn, ich seh es genau:
Es scheinen die alten Weiden so grau
— "Ich liebe dich, mich reizt deine schöne Gestalt;
— Und bist du nicht willig, so brauch' ich Gewalt."
Mein Vater, mein Vater, jetzt fasst er mich an!
Erlkönig hat mir ein Leids getan! —
Dem Vater grauset's, er reitet geschwind
Er hält in den Armen das ächzende Kind
Erreicht den Hof mit Mühe und Not
In seinen Armen das Kind war tot
We horen ook versies van:
Maybebop (lijkt op Schubert (in het begin dan…))
Loewe (1796-1869)door Thomas Quasthoff/Norman Shetler. Rustiger van toon veel dynamiek
Spohr (1784-1854): door Anne Sofie von Otter/Elvin Tan/Nils-Erik Sparf: bijna Lieflijk, 3/4 maat
Zelter (1758-1832): Andrea Melath, Emese Virag
En ook weer geïnspireerd op Schuberts de pianoversie van Frans Liszt (1811-1886): (transcriptie) door Daniil Trifonov
en tenslotte voor orkest van Henze (1926-2012): met dezelfde verhaallijn door het Bamberger Symphony Orchester
Inspiratie: Forellen
Schubert schreef dit lied: Het werd razend populair met opnieuw Diskau/Moor
Schubert maakte er zelf een quintet van, waarbij het thema terugkomt in deel IV met het Wanderer Pianotrio (Viool, Cello, Piano). Ik heb het hele kwartet: Deel I, (Allegro Vivace, "levendig), Deel II (Andante, "rustig"), Deel III (Scherzo, presto, "snel", je herkent het vast), Deel IV (Andantino met het Thema, de variaties zelf opzoeken op Spotify)
En natuurlijk heeft Frans Liszt er ook een variatie op gemaakt (hij trad er mee op) met Joel Hastings piano
Jan Rot maakt er een mooie vertaling van. Hij voert het zelf uit
Inspiratie: Beethoven 5de Symfonie
Men beweert dat het het stuk is met het kortste thema nl tatata tu, maar er zit wel iets meer in. Als geen ander weet Beethoven thema’s uit te spinnen en weergaloos te orkestreren. De vijfde symfonie is een van de bekendste werken ooit.
Als toetje: een beeldfilmpje om de zomer mee in te gaan.
Een You Tube stukje met LINE RIDER (daar is veel meer van), maar deze is top.
Samengevat
We weten wat WT Ien II van Bach zijn, Maria is bezongen in Gebroken akkoorden begeleiding
Goethe's Erlkönig is geïnterpreteerd door velen maar ook Die Forellen van Schubert is voor velen een inspiratie geweest
De vijfde van Beethoven vind ik melodieuzer dan menigeen denkt.
Dit is het einde van de eerste cursusreeks Meer horen van Muziek gegeven in het voorjaar van 2019.
Reacties
Een reactie posten