F03 De Klassieken in UK

 Het lijstje met componisten van de klassieke in het Verenigd Koninkrijk is verrassend kort, of beter tamelijk onbekend. Misschien laten we ons verdrinken door de groten der aarde als Mozart, Haydn en Beethoven. De klassieke muziek strekt zich zo'n beetje uit in de eerste helft van de 18de eeuw.

Ik laat me leiden door Wikipedia: Is er een foto is er een lijst van composities en zit er toevallig iets bekends tussen. Je raakt anders al gauw verstrikt in organisten en koorleiders, een verlenging van een Engelse traditie weliswaar.

De eerste die ik tegenkom is Thomas Arne (1710-1778), Zijn vader was meubelmaker en rijk genoeg om hem naar Eton te sturen. Hij scharrelde een spinet op om erop te leren spelen en verkleedde zich als stallenjongen bij de het theater om muziek te kunnen horen. Hij studeerde rechten, maar muziek was belangrijker. Hij was een van de eersten die het copyright van musici verdedigde en en won. 

Hij omringde zich met zangers en zangeressen, waaronder zijn zuster en trouwde met Cecillia en later Charlotte Brent. Hij schreef dus veel stukken voor theater. Zijn bekendste lied is "Rule Brittania", dat je altijd zult horen tijdens The Last Night of the Proms. We gaan naar dit stukje engelse chauvinisme en folklore kijken. 

When Britain first, at Heaven's command
Arose from out the azure main;
This was the charter of the land,
And guardian angels sang this strain:
"Rule, Britannia! rule the waves:
"Britons never will be slaves."

The nations, not so blest as thee,
Must, in their turns, to tyrants fall;
While thou shalt flourish great and free,
The dread and envy of them all.
"Rule, Britannia! rule the waves:
"Britons never will be slaves."

Still more majestic shalt thou rise,
More dreadful, from each foreign stroke;
As the loud blast that tears the skies,
Serves but to root thy native oak.
"Rule, Britannia! rule the waves:
"Britons never will be slaves."

Thee haughty tyrants ne'er shall tame:
All their attempts to bend thee down,
Will but arouse thy generous flame;
But work their woe, and thy renown.
"Rule, Britannia! rule the waves:
"Britons never will be slaves."

To thee belongs the rural reign;
Thy cities shall with commerce shine:
All thine shall be the subject main,
And every shore it circles thine.
"Rule, Britannia! rule the waves:
"Britons never will be slaves."

The Muses, still with freedom found,
Shall to thy happy coast repair;
Blest Isle! With matchless beauty crown'd,
And manly hearts to guard the fair.
"Rule, Britannia! rule the waves:
"Britons never will be slaves."

Door een fikse in brand in 1806 in Covent Garden is heel veel werk van deze populaire componist verloren gegaan. We doen nog een kinderliedje (Nursery Rhyme): A Hunting we Will go

We gaan naar William Boyce (1711-1779). Een echte tijdgenoot van Thomas Arne, Destijds een bekend componist omdat hij aan het hof de Anthems mocht schrijven. Anekdotisch is het verhaal dat hij voor een nieuwe kroning en nieuw lied weigerde te maken omdat hij dat van Händel onovertrefbaar vond. 

Daarom wordt Zaddok the Priest nog altijd hergebruikt, zeg maar. We gaan naar zijn eerste symfonie luisteren. Erg frisse muziek! In feite is hij een beetje herontdekt.

We luisteren ook naar Charles Burney (1726-1814). Vooral ook om een idee te krijgen van de klank van die klassieke stroming. Denk aan Mozart en Haydn. Het lijkt allemaal wel op elkaar natuurlijk. Charles was ook bekend omdat hij beroemde kinderen heeft voortgebracht: schrijver, ontdekkingsreiziger, een dochter die prachtig harpischord speelde en British Museumstichter. Hij had les van een leerling van John Blow (Barok/renaissance) en Thomas Arne(wereldje rondom London was klein). 

Behalve componeren schreef hij ook historische boeken over muziek. Met zijn gezin was hij een cultureel middelpunt, zeg maar. We horen: Hark,The Herad Angels sing

We gaan naar William Herschel (Hannover 1737-Slough 1822). Herschel was sterrenkundige, daar kende ik hem van, omdat hij bijzondere telescopen ontwikkelde en daarmee bijvoorbeeld Uranus ontdekte. Een kind van de nieuwe tijd, zeg maar. Hij ontdekte dubbelsterren en observeerde sterrennevels en was de 1ste president van de Royal Astronomical Society. De familie komt uit Duitsland. Hij had dus ook nog tijd om 25 symphonieen te schrijven, concertos (for solo instrumenten) en kerkmuziek. Hij speelde viool, hobo (zoals papa) en orgel (dat deden ze allemaal). Ook zijn zus Caroline zat in de sterren, terwijl zijn broers ook muziek maakten.

Iedereen was nieuwsgierig naar het nieuwe, en hij was zeer slim en las allerlei werk over wiskunde en telescopen etc. Samen met Caroline sleep hij glazen en bouwde hij zijn kijkers. Daarmee ontdekten zij dus allerlei objecten aan de hemel: kometen, galactische stelsels. Een superduo! Herschel formuleerde voor de optica belangrijke wetten: Herschel Conditie

We gaan horen: Capriciosos voor viool solo en het eerste deel (allegro assai, snel allegro) uit zijn achtste symfonie.

We gaan naar James Hook (1746-1826). Ook al een organist en van Noorse afkomst. Hij deed van alles om aan de kost te komen en was ook al zo veelzijdig. Velen zongen zijn liedjes.

We luisteren naar zijn beroemdste lied: The Lass of Richmond Hill (een gedicht van Leonard McNally). 

On Richmond Hill there lives a lass,

More bright than May-day morn,

Whose charms all other maids' surpass,

A rose without a thorn.

The chorus is:

Sweet lass of Richmond Hill,

Sweet lass of Richmond Hill,

I'd crowns resign to call thee mine,

Sweet lass of Richmond Hill.

Koning George II was er dol op.

John Stafford Smith (1750-1836) is vooral beroemd geworden omdat het gedicht State Spangled Banner zo mooi op zijn lied The Anecreontic Song paste. Het werd, zoals we eerder leerden het Amerikaanse volkslied. Maar het was eerst een Clublied. Het verhaal. Het lied was gewijd aan Venus en Bachus en werd op (veelal mannen) clubs gezongen. Het woei over naar USA en werd het Amerikaanse volkslied (je kunt er dus giga veel over lezen....).

Hij zou gestikt zijn in een sinaaspaalepit....

John Marsh (1752-1812), wordt beschouwd als de "meest Engelse componist". Hij was ook dichter en wetenschapper. Een kind van zijn tijd dus. Hij heeft 350 werken geschreven, waarvan 39 symfonieën. We gaan iets horen (Andante) uit zijn 6de Symphony. in D-groot. Hij schrijft mooie overzichtswerken over bijvoorbeeld. Handel. 

Thomas Linley (the younger) (1756-1778). Was een tijdgenoot (en vriendje) van WA Mozart. Toen ze veertien jaren zagen ze elkaar in Italie. De Linleys waren musikaal, reizen was dus geen probleem, want er moest opgetreden worden ook met zijn zusje Elisabeth.

Hier Wolfgang aan het klavier en Thomas op de viool (zeer virtuoos). Ze waren echt "boezemvriendjes" in die tijd. Zijn muziek is behoorlijk op Wolfgang geïnspireerd. Hij verdrinkt tijdens een uitje.

We horen een Shakespeare lied: I bid you Faithful Ariel fly

O bid your faithful Ariel fly

to the farthest Indies' sky,

and then at thy afresh command,

I'll traverse o'er the silver sand.

I'll climb the mountains, plunge the deep,

I, like mortals, never sleep.

Whate'er it be, 

not with ill will, but merrily.

Het is echt een aria: veel herhalingen en Mozartiaans dus.

We eindigen deze klassieke periode met Samuel Wesley (1766-1837). Hij wordt de Engelse Mozart genoemd, ook al leefde hij 10jaar later. Hij heeft veel geschreven, maar hij wordt nauwelijks uitgevoerd. En dat is dus typisch voor deze engelse periode.

Geen knallers van Engelse componisten in deze tijd. We horen een Voluntary (een tussenspel op het orgel tijdens een eredienst).

Het wordt tijd voor de engelse Romantiek. Ook hier is het rijtje kort, maar we kennen zeker Edward Elgar, John Field en Ethel Smith (vrouw en strijder voor vrouwenrechten)